اسطوره در شناخت ادبیات

Authors
abstract

در این مقاله کوشش کرده ایم درباره نقد اسطوره ای- یکی از شیوه های مهم نقد ادبی - و دیدگاه های متنوعی که در این زمینه وجود دارد سخن بگوییم . اسطوره با اجزای مختلف ادبیات نسبت دارد . مقصود از ادبیات ، هم شامل ادبیات کتبی است و هم ادبیات شفاهی؛ زیرا پیوند اسط وره ها را با ادبیات شفاهی نمی توان نادیده گرفت؛ چنان که روایت های شفاهی از برخی اسطوره های ایرانی هنوز هم در بین مردم ایران رایج است . پیوند اسطوره و ادبیات را می توان در حوزه شعر، داستان، قصه و روایت نشان داد . شاید نتوان شاعری را یافت که در آفرینش های اد بی و بدیعی خود از اسطور ه ها، تشبیهات و استعارات و یا تلمیحاتی که بر اسطوره ها دلالت دارد استفاده نکرده باشد . به ویژه، کهن الگوها که از محتویات ناخودآگاه جمعی بشری است و در مباحث اسطوره شناسی از اهمیت ویژه ای برخوردار است، در تمام آثار ادبی به عنوان بن مایه تکرارشونده تجلّی یافته است. اسطوره با انواع ادبی نیز ارتباط دارد؛ حتی برخی آن را یک نوع مستقل دانسته اند. همچنین اسطوره بر مکتب های گوناگون ادبی نیز تأثیر گذاشته است . زبان شناسان نیز نتوانسته اند از مباحث اسطوره شناسی دور بمانند؛ به گونه ای که مقوله زبا ن و اسطوره فصل های دامنه داری را در این گونه تحقیقات به خود اختصاص است . بنابراین، می توان ادبیات را از دیدگاه اسطوره شناسی ارزیابی کرد و از این راه به امکاناتی دست یافت که شناخت متن های ادبی (اعم از کتبی و شفاهی) را امکان پذیر کند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اسطوره و ادبیات مدرن

بررسی نقش و جایگاه اسطوره‌ها در ادبیات مدرن و رویکرد تأمل‌برانگیز نویسندگان مدرنیست به بینش اسطوره‌ای، در عصر و زمانه‌ای که بی‌شک استیلای دانش در تمامی عرصه‌های تفکر و حیات، بی‌اعتباری مطلق چنین بینشی را گریزناپذیر می‌نماید، موضوعی است که محل تأمل مقالة پیش‌رو به‌شمار می‌رود. بر مبنای ره‌یافت حاصل از این پژوهش، از جمله مهم‌ترین دلایل حضور اسطوره‌های کهن در پیکرة آثار ادبی مدرن را می‌توان در موا...

full text

بازتاب اسطوره ای جام در ادبیات کلاسیک

جام یکی از مضامین اصلی و پرکاربرد شعر فارسی به شمار می آید. استقبال زیاد از این مضمون باعث ایجاد جریان جدیدی در حوزه ی ادبیات شد جریانی تحت عنوان خمریه سرایی که شاعران بس بنامی در شکل گیری و انسجام آن دست داشتند. استفاده از جام و ترکیبات آن تنها در همین حوزه باقی نماند بلکه مفهوم دیگر آن که همان جام جم، جام جهان نما و جام جهان بین است راه را برای ورود این مضمون در ادبیات عرفانی هموار نمود و باع...

full text

اسطوره ایران دلفریب در ادبیات فرانسه قرن هجدهم

ایران کشوریست که در ادبیات فرانسه قرن هجدهم از جایگاه و جذابیت ویژه ای برخوردار است. طبیعت این کشور و ویژگی های قومی آن ‘ تاریخ باستان‘ عصر میانه ومعاصر ایرن‘ ویژگی های تمدنی ‘ اخلاقی و آداب ورسومی‘ و به ویژه‘ ادبیات و هنر این کشور از صور و ابعادی بهره مند است که ایران را برای نویسنده- فیلسوفان عصر روشنگری فرانسه ‘ به صورت یک اسطوره دلفریب در آورده و عاملی مؤثر برای الهام و نشر اندیشه های فلسفی...

full text

اسطوره و ادبیات مدرن

بررسی نقش و جایگاه اسطوره ها در ادبیات مدرن و رویکرد تأمل برانگیز نویسندگان مدرنیست به بینش اسطوره ای، در عصر و زمانه ای که بی شک استیلای دانش در تمامی عرصه های تفکر و حیات، بی اعتباری مطلق چنین بینشی را گریزناپذیر می نماید، موضوعی است که محل تأمل مقالة پیش رو به شمار می رود. بر مبنای ره یافت حاصل از این پژوهش، از جمله مهم ترین دلایل حضور اسطوره های کهن در پیکرة آثار ادبی مدرن را می توان در موا...

full text

نقش زن در ادبیات کهن و اسطوره های ایرانی

در ایران باستان زن مقام ارجمندی را دارا بوده و در تمام شئون زندگی با مرد برابری می کرده است. از نظر ریشه شناختی واژۀ زن از ریشه zan به معنی زایش و زائیدن که در زبان پهلوی به صورت zan و nārīg، در زبان سغدی wa/əδو در زبان فارسی باستان wadūیا wad و در زبان اوستایی Vantav و در زبان سنسکریت به شکل Vadhu به کار رفته است. منزلت و جایگاه والای زن در همه ادوار نمودی از اقتدار بانوان همراه با القاب و عنو...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
نقد ادبی

جلد ۳، شماره شمارۀ ۱۱ و ۱۲، صفحات ۷-۳۲

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023